Hỏi: Con tôi mới 15 tuổi, do cháu đùa nghịch làm vỡ chiếc bình của người hàng xóm, người này yêu cầu bồi thường đến 10 triệu đồng, nói là đồ quý hiếm. Tôi muốn được biết pháp luật quy định thế nào trong trường hợp tài sản bị thiệt hại do trẻ em gây ra. Trong trường hợp này, tôi thấy gia đình họ cũng có phần trách nhiệm vì đã để cháu chơi gần các vật dụng dễ bị hư hỏng đó?
Lê Hải Châu (Ninh Hòa)
Trả lời: Bộ luật Dân sự có quy định: Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Trường hợp trẻ em gây thiệt hại, pháp luật có quy định về độ tuổi. Với người đủ 15 tuổi và người chưa đủ 15 tuổi (tính theo ngày, tháng, năm sinh) sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường khác nhau.
Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu. Trừ trường hợp người chưa đủ mười lăm tuổi trong thời gian trường học trực tiếp quản lý mà gây thiệt hại thì trường học phải bồi thường thiệt hại xảy ra. Nếu trường học chứng minh được mình không có lỗi trong quản lý thì không phải bồi thường; trong trường hợp này cha, mẹ của người dưới mười lăm tuổi phải bồi thường.
Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.
Bộ luật Dân sự cũng quy định người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Nếu người hàng xóm cũng có phần lỗi (như bạn nói) thì sẽ được cân nhắc khi xác định mức bồi thường, trong trường hợp chứng minh được lỗi. Về nguyên tắc bồi thường thiệt hại, thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.
Luật sư NGUYỄN THIỆN HÙNG