ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH KHÁNH HÒA - KHANH HOA PORTAL

Hiện nay, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Khánh Hòa đã chuyển 12 hồ sơ doanh nghiệp (DN) vi phạm về bảo hiểm cho cơ quan công an để tiến hành điều tra xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự…

Diễn biến phức tạp

Theo lãnh đạo BHXH tỉnh, thời gian qua, các hành vi nợ, trốn đóng và gian lận về BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp. Tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH với số tiền lớn, cố tình chây ì và thời gian nợ kéo dài của các DN vẫn diễn ra thường xuyên. Đáng chú ý, có những DN nhiều lần cam kết trả nợ, thậm chí được Trung ương tạo điều kiện khoanh nợ 5 năm, nhưng quá thời hạn không những không trả nợ cũ mà còn phát sinh nợ mới. Nhiều DN cam kết trả nợ chỉ để đối phó ngành chức năng rồi chây ì. Đa số các DN này thường có đông người lao động làm việc. Để đòi nợ, trước đây, BHXH tỉnh đã khởi kiện hàng chục DN ra tòa. Dù BHXH thắng kiện vẫn không thi hành án được. Khi pháp luật quy định chuyển trách nhiệm khởi kiện DN nợ BHXH cho công đoàn thì lại vướng mắc về pháp lý khiến tổ chức này không khởi kiện được đơn vị nào. Chính vì vậy, vấn đề DN nợ BHXH kéo dài, không giảm mà có chiều hướng gia tăng, phức tạp.

Tính đến hết tháng 8-2019, toàn tỉnh có hơn 2.000 đơn vị, DN đang nợ hơn 99 tỷ đồng tiền bảo hiểm. Trong đó, có hơn 500 đơn vị nợ gần 50 tỷ đồng từ 6 tháng trở lên. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng cơ bản vẫn là ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT của người sử dụng lao động chưa tốt. Không ít DN dù hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường, có lợi nhuận nhưng chây ì, nợ BHXH. Người lao động, một mặt do sức ép việc làm, một mặt do chưa hiểu biết đầy đủ về chính sách nên chưa chủ động đấu tranh để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân. Thậm chí, có DN chấp nhận đóng lãi suất chậm nộp, lạm dụng tiền đóng BHXH, BHYT của người lao động để quay vòng vốn vì tỷ lệ lãi suất phạt chậm nộp thấp hơn lãi suất ngân hàng.

Xử lý hình sự nếu nợ kéo dài

Ông Lê Hùng Chính - Phó Giám đốc quản lý BHXH tỉnh cho biết, Bộ luật Hình sự năm 2015 bổ sung 3 tội danh: gian lận BHXH, bảo hiểm thất nghiệp; gian lận BHYT; trốn đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Tuy nhiên, các quy định còn chung chung, chưa có hướng dẫn bảo đảm tính thống nhất. Do đó, từ khi có luật, đến nay cơ quan tố tụng tỉnh vẫn chưa xử lý được trường hợp nào.

Ngày 15-8, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết 05 hướng dẫn áp dụng các điều khoản nêu trên của Bộ luật Hình sự. Nghị quyết đã tháo gỡ được các vướng mắc lâu nay, đặc biệt là xác định rõ tư cách tham gia bị hại của BHXH; không hồi tố đối với vi phạm trước ngày 1-1-2018 (thời điểm Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực) và quy định về quy trình thủ tục chuyển hồ sơ…

Ông Lê Hùng Chính cho biết, nghị quyết này là cơ sở để BHXH tỉnh củng cố hồ sơ chuyển cơ quan công an điều tra những trường hợp vi phạm rõ ràng nhất. Hiện nay, đơn vị đã chuyển 12 hồ sơ là những DN có tổng số nợ hơn 2,6 tỷ đồng BHXH kéo dài hơn 6 tháng. Hầu hết những DN này được các ngành chức năng nhiều lần trực tiếp làm việc, nhắc nhở, vận động trả nợ. Thậm chí, các ngành chức năng, UBND tỉnh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng các DN này vẫn không chịu khắc phục.

Hiện nay, cơ quan công an đã chỉ đạo các phòng, ban tiến hành các bước điều tra. “Từ nay đến cuối năm 2019, BHXH tỉnh sẽ hướng dẫn BHXH các địa phương tiếp tục chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xử lý hình sự các DN nợ kéo dài. Điều này nhằm bảo đảm ngày càng tốt hơn quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT”, ông Chính cho hay.

Theo baokhanhhoa.vn