Hỏi: Nhà nước có nhiều chính sách chăm lo, bảo trợ trẻ em. Bản thân trẻ em có bổn phận thế nào để rèn luyện mình và trưởng thành, là thế hệ tương lai của đất nước?
Lê Thị Kim Tiên (Nha Trang)
Trả lời:
Luật Trẻ em ghi nhận các quyền và bổn phận của trẻ em, với nguyên tắc bảo đảm để trẻ em thực hiện được đầy đủ các quyền và bổn phận của mình, Luật đã đặt ra trách nhiệm cho các cơ quan, tổ chức trong việc bảo đảm thực hiện các quyền và bổn phận trẻ em một cách hữu hiệu.
Bổn phận của trẻ em được Luật Trẻ em ghi nhận gồm bổn phận đối với gia đình, đối với nhà trường, với cộng đồng xã hội, với quê hương đất nước và bổn phận đối với chính mình.
Đối với gia đình trẻ em phải kính trọng, lễ phép, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ; yêu thương, quan tâm, chia sẻ tình cảm, nguyện vọng với cha mẹ và các thành viên trong gia đình, dòng họ; học tập, rèn luyện, giữ gìn nề nếp gia đình, phụ giúp cha mẹ và các thành viên trong gia đình những công việc phù hợp với độ tuổi, giới tính và sự phát triển của trẻ em.
Đối với nhà trường cũng như cơ sở trợ giúp xã hội và cơ sở giáo dục khác, trẻ em phải tôn trọng giáo viên, cán bộ, nhân viên của nhà trường, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở giáo dục khác; thương yêu, đoàn kết, chia sẻ khó khăn, tôn trọng, giúp đỡ bạn bè; rèn luyện đạo đức, ý thức tự học, thực hiện nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo chương trình, kế hoạch giáo dục; giữ gìn, bảo vệ tài sản và chấp hành đầy đủ nội quy, quy định.
Đối với cộng đồng, xã hội trẻ em phải tôn trọng, lễ phép với người lớn tuổi; quan tâm, giúp đỡ người già, người khuyết tật, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người gặp hoàn cảnh khó khăn phù hợp với khả năng, sức khoẻ, độ tuổi của mình. Tôn trọng quyền, danh dự, nhân phẩm của người khác; chấp hành quy định về an toàn giao thông và trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ, giữ gìn, sử dụng tài sản, tài nguyên, bảo vệ môi trường phù hợp với khả năng và độ tuổi của trẻ em. Phát hiện, thông tin, thông báo, tố giác hành vi vi phạm pháp luật.
Bổn phận trẻ em yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tôn trọng truyền thống lịch sử dân tộc; giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của quê hương, đất nước; tuân thủ và chấp hành pháp luật; đoàn kết, hợp tác, giao lưu với bạn bè, trẻ em quốc tế phù hợp với độ tuổi và từng giai đoạn phát triển của trẻ em.
Trẻ em có trách nhiệm với bản thân, không hủy hoại thân thể, danh dự, nhân phẩm, tài sản của bản thân; sống trung thực, khiêm tốn; giữ gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể. Chăm chỉ học tập, không tự ý bỏ học, không rời bỏ gia đình sống lang thang; không đánh bạc; không mua, bán, sử dụng rượu, bia, thuốc lá và chất gây nghiện, chất kích thích khác; không sử dụng, trao đổi sản phẩm có nội dung kích động bạo lực, đồi trụy; không sử dụng đồ chơi hoặc chơi trò chơi có hại cho sự phát triển lành mạnh của bản thân.
Bảo đảm để trẻ em thực hiện được quyền và bổn phận của mình, pháp luật đòi hỏi cha, mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và các thành viên trong gia đình có trách nhiệm và phối hợp chặt chẽ trong việc quản lý, giáo dục và giúp đỡ để trẻ em hiểu và thực hiện được quyền và bổn phận của trẻ em.
Luật sư NGUYỄN THIỆN HÙNG