Hỏi: Lâu nay, chúng tôi thấy các vụ việc tham nhũng, tiêu cực xảy ra không ít nhưng việc phát hiện thường chỉ thông qua tố cáo của người dân, điều tra của cơ quan báo chí và hoạt động của một số cơ quan chức năng về thanh tra, kiểm tra. Bản thân các cơ quan, tổ chức tự phát hiện sai phạm của cán bộ, công chức, viên chức là hạn hữu. Vậy ở phương diện pháp luật đã đặt ra trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị thế nào trong công việc này?
Lê Minh (thị xã Ninh Hòa)
Trả lời: Yêu cầu về công tác kiểm tra, tự kiểm tra của các cơ quan, tổ chức, đơn vị nhằm phát hiện tham nhũng trong đơn vị mình đã được Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 ghi nhận.
Luật đã đặt ra trách nhiệm kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước, với yêu cầu người đứng đầu cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc phạm vi quản lý của mình nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý tham nhũng. Khi phát hiện có hành vi tham nhũng, người đứng đầu cơ quan quản lý nhà nước phải kịp thời xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.
Công tác tự kiểm tra đòi hỏi người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trách nhiệm chủ động tổ chức kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của người có chức vụ, quyền hạn do mình quản lý mà thường xuyên, trực tiếp giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân khác nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý tham nhũng. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm thường xuyên đôn đốc đơn vị trực thuộc kiểm tra người có chức vụ, quyền hạn do mình quản lý trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ. Khi phát hiện có hành vi tham nhũng, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải kịp thời xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.
Đối với các cơ quan thanh tra, kiểm toán nhà nước, cơ quan điều tra, kiểm sát, tòa án thì người đứng đầu cơ quan này phải tăng cường quản lý cán bộ, công chức, viên chức và người có chức vụ, quyền hạn khác; chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ nhằm ngăn chặn hành vi lạm quyền, nhũng nhiễu và các hành vi khác vi phạm pháp luật trong hoạt động chống tham nhũng. Cán bộ, công chức, viên chức và người có chức vụ, quyền hạn khác của cơ quan thanh tra, kiểm toán nhà nước, cơ quan điều tra, viện kiểm sát nhân dân, tòa án nhân dân có hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động chống tham nhũng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường, bồi hoàn theo quy định của pháp luật.
Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải chỉ đạo việc thực hiện các nội dung được Luật quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị trong phòng, chống tham nhũng; gương mẫu, liêm khiết; chấp hành nghiêm chỉnh quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp và phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách theo quy định của Luật.
Luật sư NGUYỄN THIỆN HÙNG