Hỏi: Thời gian gần đây, tôi thấy có nhiều vụ việc về ngân hàng chuyển nhầm tiền, chủ tài khoản vô tư sử dụng. Có nơi thì xử lý hình sự, có nơi lại không. Vậy, xin cho biết hành vi trên sẽ bị xử lý ra sao?
Phạm Văn Hùng (Cam Ranh)
Trả lời: Pháp luật quy định chủ sở hữu có 3 quyền vói tài sản của mình là quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản. 3 quyền này được pháp luật bảo vệ nên người nào chiếm hữu, sử dụng hay định đoạt tài sản thuộc sở hữu của người khác sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật.
Tiền là 1 loại tài sản. Về mặt dân sự, theo Bộ luật Dân sự 2015, nếu tài sản nhặt được, tìm thấy do người khác đánh rơi, bỏ quên, chôn giấu... hoặc vật không xác định được chủ sở hữu, người tìm thấy phải có trách nhiệm thông báo công khai và báo cho chính quyền địa phương chứ không được tự ý sử dụng, định đoạt. Trường hợp biết rõ tài sản không phải của mình mà vẫn cố ý sử dụng thì là sử dụng trái phép tài sản.
Mặt khác, chủ sở hữu số tiền nếu phát hiện chuyển khoản nhầm có quyền yêu cầu người đang chiếm giữ phải trả lại. Nếu người được chuyển nhầm cố tình không trả lại hoặc sử dụng trái phép số tiền đó, người chiếm giữ sẽ bị xử lý hình sự về tội Chiếm giữ trái phép tài sản theo điều 176 Bộ luật Hình sự 2015. Nếu vì vụ lợi mà sử dụng trái phép tài sản của người khác, người chiếm giữ sẽ bị xử lý theo tội Sử dụng trái phép tài sản, điều 177 Bộ luật Hình sự 2015. Giá trị tài sản tối thiểu làm căn cứ để xử lý hình sự là 10 triệu đồng.
Như vậy, khi biết người khác chuyển nhầm tiền vào tài khoản của mình, chủ tài khoản phải thông báo công khai cho ngân hàng và nhà chức trách địa phương được biết để tìm lại chủ sở hữu số tiền đó và trả lại. Với số tiền trên 10 triệu đồng, nếu chủ sở hữu yêu cầu trả lại mà người được chuyển nhầm cố tình không trả lại thì hành vi đó có dấu hiệu cấu thành một trong hai tội danh trên.
Luật gia MINH HƯƠNG