Hỏi: Tôi muốn mua một thửa đất để sản xuất, đất này là đất trồng lúa một vụ, tại địa bàn huyện Diên Khánh. Một số người
cho biết đất trồng lúa chỉ được chuyển nhượng cho người trực tiếp sản
xuất nông nghiệp và phải cùng sinh sống ở địa phương. Tôi trước đây có
thời gian làm việc tại một số doanh nghiệp nhưng nay đã thôi việc. Hiện tại tôi cũng đang sử dụng một thửa đất nông nghiệp tại TP. Nha Trang. Vậy tôi có thể nhận chuyển nhượng thửa đất trên không?
Nguyễn Th. (Nha Trang)
Trả lời: Luật Đất đai đưa ra bốn trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất, gồm:
1.
Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, người
Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất đối với
trường hợp mà pháp luật không cho phép chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất.
2.
Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng
lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng của hộ gia đình, cá nhân, trừ
trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
3.
Hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được
nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa.
4.
Hộ gia đình, cá nhân không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền
sử dụng đất ở, đất nông nghiệp trong khu vực rừng phòng hộ, trong phân
khu bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục hồi sinh thái thuộc rừng đặc dụng,
nếu không sinh sống trong khu vực rừng phòng hộ, rừng đặc dụng đó.
Để xét vào trường hợp của bạn, cần làm rõ khái niệm "trực tiếp sản xuất nông nghiệp".
Theo Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường, các căn cứ để xác định cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp gồm:
a) Đang sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước
giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất; do nhận chuyển đổi, chuyển
nhượng, thừa kế, tặng cho, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; đang sử
dụng đất nông nghiệp mà chưa được Nhà nước công nhận;
b) Không thuộc đối tượng được hưởng lương thường xuyên; đối tượng đã nghỉ hưu, nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp xã hội;
c) Có nguồn thu nhập thường xuyên từ sản xuất nông nghiệp trên diện tích đất đang sử dụng quy định tại Điểm a trên đây, kể cả trường hợp không có thu nhập thường xuyên vì lý do thiên tai, thảm họa môi trường, hỏa hoạn, dịch bệnh;
d) Trường hợp giao đất nông nghiệp cho cá nhân theo quy định tại Điều 54 của Luật Đất đai, đăng ký nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa của cá nhân thì chỉ căn cứ quy định tại Điểm b nói trên.
Trong các trường hợp không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của Luật Đất đai không đề cập đến yếu tố ngoài địa phương.
Với các quy định được viện dẫn cho thấy bạn là người đang sử dụng đất nông nghiệp, và không thuộc đối tượng được hưởng lương thường xuyên; đối tượng đã nghỉ hưu, nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp xã
hội nên đã có được một số căn cứ để có thể được xem xét cho việc nhận
chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa. Bạn có thể liên hệ đến UBND
cấp xã để được hướng dẫn thêm.
Cần nói thêm là việc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải trong điều kiện hạn mức cho phép.
Luật sư NGUYỄN THIỆN HÙNG