Hỏi: Trước đây chú tôi có thời gian được xung vào lực lượng dân công phục vụ cho đơn vị quân đội ở mặt trận Lào và Campuchia, nay ông đang định cư tại Canada. Tôi được một số thông tin cho biết nhà nước mới có chế độ, chính sách đối với những người đã hoạt động cho cách mạng trước đây mà đang sinh sống ở nước ngoài. Xin cho biết các quy định liên quan đến trường hợp của chú tôi? Trong trường hợp khi về già chú tôi về lại quê hương sinh sống thì có được chế độ đãi ngộ nào không?
Trần Lệ Hoa (Cam Ranh)
Trả lời: Ngày 20-7-2018 Chính phủ ban hành Nghị định số 102/2018/NĐ-CP quy định chế độ hỗ trợ và một số chế độ đãi ngộ khác đối với người Việt Nam có công với cách mạng, người tham gia kháng chiến, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế đang định cư ở nước ngoài.
Chế độ hỗ trợ, đãi ngộ của Nhà nước được áp dụng đối với người đã có quyết định công nhận là người có công với cách mạng thuộc diện hưởng chế độ trợ cấp, phụ cấp hằng tháng (bao gồm cả thân nhân của liệt sĩ được hưởng trợ cấp hằng tháng) theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng, đang định cư ở nước ngoài nhưng bị dừng hưởng chế độ trợ cấp, phụ cấp ưu đãi hằng tháng do hoạch định biên giới quốc gia; người tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đang định cư ở nước ngoài; người tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế đang định cư ở nước ngoài; dân công hỏa tuyến phục vụ tại các chiến trường trong thời gian và địa bàn quy định đang định cư ở nước ngoài.
Với dân công hỏa tuyến, được Ủy ban hành chính hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã trở lên hoặc cơ quan, đơn vị có thẩm quyền huy động, tham gia kháng chiến chống Pháp từ tháng 9 năm 1945 đến ngày 20 tháng 7 năm 1954; chống Mỹ từ sau ngày 20 tháng 7 năm 1954 đến ngày 30 tháng 4 năm 1975, địa bàn thực hiện nhiệm vụ trong phạm vi cả nước và ở Lào, Campuchia, nay định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng hưởng chế độ theo Nghị định này của Chính phủ.
Chế độ hỗ trợ, mức hưởng được tính theo số năm thực tế tham gia kháng chiến (thời gian công tác). Cụ thể như sau:
- Từ đủ 2 năm công tác trở xuống, mức hỗ trợ bằng 4.000.000 đồng;
- Trên 2 năm, thì từ năm thứ 3 trở đi mỗi năm được cộng thêm 1.500.000 đồng.
Thời gian tính hưởng chế độ là thời gian trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu trong khoảng thời gian và địa bàn quy định. Thời gian tính hưởng chế độ hỗ trợ một lần nếu có tháng lẻ thì đủ 6 tháng trở lên được tính bằng một năm, dưới 6 tháng được tính bằng 1/2 năm.
Ngoài hỗ trợ bằng tiền, người có quyết định hưởng chế độ hỗ trợ được cấp “Giấy chứng nhận” người tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế.
Người thuộc diện hưởng chế độ này, nếu về nước định cư sẽ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế như đối tượng người có công với cách mạng, cựu chiến binh theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế; khi từ trần người lo mai táng được hưởng trợ cấp mai táng phí theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội hiện hành.
Luật sư NGUYỄN THIỆN HÙNG