Hỏi: Chúng tôi có mẹ già gần 80 tuổi, do các con phải đi làm ăn xa ở nhiều nơi, không có điều kiện thường xuyên chăm sóc nên thời gian qua phải nhờ người cháu họ trực tiếp lo cho bà, nhưng nay người cháu này cũng không cáng đáng được. Chúng tôi muốn nhờ một ai đó giúp nhưng cũng có sự áy náy, ngần ngại. Tôi muốn được tư vấn thêm để được hài hòa trong việc này?
Hoàng Lệ Quyên (Cam Ranh)
Trả lời: Người cao tuổi có nhu cầu được phụng dưỡng, là chăm sóc đời sống tinh thần, vật chất nhằm đáp ứng nhu cầu cơ bản về ăn, mặc, ở, đi lại, chăm sóc sức khỏe và các nhu cầu về vui chơi, giải trí, thông tin, giao tiếp, học tập của người cao tuổi. Người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng người cao tuổi là con, cháu của người cao tuổi và những người khác có nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Tinh thần đó được ghi nhận tại Luật Người cao tuổi.
Luật Người cao tuổi cũng quy định rõ: Người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng người cao tuổi tùy theo hoàn cảnh cụ thể phải sắp xếp nơi ở phù hợp với điều kiện sức khoẻ, tâm lý của người cao tuổi; chu cấp về kinh tế; thanh toán chi phí điều trị và chăm sóc y tế, động viên khi người cao tuổi ốm đau; mai táng khi người cao tuổi chết. Người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng người cao tuổi phải cùng nhau hợp tác trong việc phụng dưỡng người cao tuổi. Trường hợp người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng không có điều kiện trực tiếp chăm sóc người cao tuổi thì có thể uỷ nhiệm cho cá nhân hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi để thực hiện nghĩa vụ và quyền này thay mình, nhưng việc ủy nhiệm phải được người cao tuổi đồng ý.
Việc ủy nhiệm chăm sóc người cao tuổi được thực hiện dưới hình thức hợp đồng dịch vụ giữa người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng với cá nhân hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ.
Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Người cao tuổi, Nghị định số 06/2011/NĐ-CP của Chính phủ đã có quy định cụ thể về hợp đồng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi. Theo đó, hợp đồng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi giữa người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng người cao tuổi với cá nhân hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi phải được lập thành văn bản. Hợp đồng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi phải bảo đảm nguyên tắc tôn trọng và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người cao tuổi, phải có ý kiến đồng ý của người cao tuổi hoặc người giám hộ người cao tuổi.
Hợp đồng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi phải có các nội dung chủ yếu sau đây: a) Tình trạng sức khỏe, bệnh tật của người cao tuổi; b) Thời gian chăm sóc, địa điểm chăm sóc, phương thức thực hiện chăm sóc; c) Chi phí dịch vụ, phương thức thanh toán; d) Quyền và nghĩa vụ của người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng; đ) Quyền và nghĩa vụ của cá nhân hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ chăm sóc; e) Các nội dung khác.
Việc ký kết, thực hiện, sửa đổi, bổ sung và chấm dứt hợp đồng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi do các bên thỏa thuận và theo quy định của pháp luật hiện hành.
Với các quy định pháp luật được nêu trên đây cho thấy khi bạn không có điều kiện trực tiếp chăm sóc người mẹ của mình thì có thể uỷ nhiệm cho cá nhân hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ để thực hiện yêu cầu này, và đó cũng là việc bình thường. Bạn có thể lựa chọn cá nhân, tổ chức tin cậy để đảm bảo cụ bà nhận được sự chăm sóc chu đáo.
Luật sư NGUYỄN THIỆN HÙNG